سید مصطفی صابری|  روزنامه‌نگار- تیم ملی خوبی داشتیم و باید خیلی زودتر از آن‌چه رقم خورد، به جام‌جهانی 98 فرانسه صعود می‌کردیم؛ اما بدشانسی، ناداوری و لجاجت‌های کادر فنی در استفاده کردن و نکردن از برخی بازیکنان باعث شد همه‌چیز به‌روز آخر کشیده شود. اول آذر در تهران میزبان استرالیا بودیم. تری ونبلز مربی استرالیا که همین چند روز قبل فوت کرد حرف‌های ناشایستی درباره کشورمان زده بود. توصیفات استرالیایی‌ها از ایران طوری بود که انگار با کشوری عقب مانده طرف هستند که امنیت ندارد و حتی به‌همین دلایل واهی برای خودشان آب معدنی هم آورده بودند. 128 هزار نفر ایستاده و لبریز از هیجان بازی را تماشا کردند. استرالیایی‌های مغرور گل اول را زدند. اما خداداد که با رفتن مایلی‌کهن دوباره فیکس شده بود، بازی را به تساوی کشاند. این نتیجه برای حریف که بازی برگشت در ملبورن و با حمایت تماشاگرانش وضع بهتری داشت مطلوب بود. 8 آذر فرا رسید. وقتی دیدیم پاشازاده به‌جای استاد اسدی بازی می‌کند نفس راحتی کشیدیم. تماشاگران حریف به سرود ما بی‌احترامی کردند. تیم استرالیا هم توفانی آغاز کرد. اما به آن نسل باور داشتیم. بازیکنانی که بیشترشان سبیل می‌گذاشتند. مثل مردم معمولی رفتار می‌کردند و خون‌گرم بودند. نسلی که حتی خوش‌تیپ‌ترین بازیکن تیم یعنی رضا شاهرودی روی صورتش اثری از عمل زیبایی نبود. همه ساده بودند و دوست‌داشتنی و برای شادی مردم می‌جنگیدند. بازیکنانی که خودروی چند میلیاردی نداشتند و وقتی بعد از کسب مقام سومی در جام ملت‌ها نفری یک موتور گازی جایزه گرفتند با ژست‌های پیروز روی همان موتورها عکس گرفتند تا جلد وسط «دنیای ورزش» باشد. همین‌قدر خودمانی و بی‌آلایش. پس می‌شد امیدوار بود. اما حریف چپ و راست حمله می‌کرد. همان لحظات اول عابدزاده یک تک به تک را گرفت. یک تیر دروازه هم زدند. یک سانتر روی دروازه و عابدزاده توپ را یک دستی گرفت. اوضاع عجیبی بود. ساعت را که نگاه کردیم تعجب کردیم. فقط 20 دقیقه گذشته اما نفس‌مان بند آمده بود. دقیقه 32 مقاومت احمدرضا هم شکست. هنوز گل اول را هضم نکرده بودیم که دومی را خوردیم. مارک ویدوکا مدام ژست می‌گرفت. هری کیول از پیروزی تیمش مطمئن بود و با شادی گلش قصد تحقیر ما را داشت. شانس آوردیم از لحظاتی به بعد بازیکنان زردپوش از روی شکم سیری موقعیت‌ها را خراب کردند. نوبت ما بود. علی دایی بازی بدون توپ انجام داد تا توپ پشت دفاع کُند رقیب به مهدوی‌کیا برسد. اما مارک بوسنیچ سد محکمی بود. توپ را که گرفت جوری به مهدی نگاه کرد که انگار می‌خواست با نگاهش بگوید به من نمی‌توانید گل بزنید. والدیر ویه‌را پشت سرهم سیگار می‌کشید و انگار کاری از دستش ساخته نبود. استرالیایی‌ها آماده جشن صعود بودند. تهامی به بازی آمد. همان‌که چند وقت قبل گفت بعد از سال‌ها فوتبال حتی خانه شخصی ندارد. تماشاگر استرالیایی تور ما را پاره کرد. ورق برگشت. شوکی که قرار بود ما را تحت تاثیر قرار بدهد به نفع ما شد. خداداد و تهامی دفاع را به‎هم ریختند تا آقاکریم گل اول ما را بزند. 4 دقیقه بعد لحظه‌ای بود که در حافظه همه ما ثبت شده و پاک نخواهد شد. مارک بوسنیچ توپ را کاشت و شوت کرد وسط زمین. کریم روی سر هافبک حریف هد زد. توپ به شهریار فوتبال ما رسید تا استپ کند و پاس تو در بیندازد برای خداداد. جواد خیابانی بهترین گزارش عمرش را می‌کند؛ همان گزارشی که به‌خاطر هیجان زیادش و ریختن مردم به خیابان توبیخ شد. خداداد تک به تک مقابل بوسنیچ. تهامی پاس می‌خواهد اما خداداد مکث می‌کند تا توپ روی پای راستش بیاید و با بغل پا گوشه دروازه حریف را نشانه بگیرد. خیابانی فریاد می‌زند: توی دروازه... این غزال تیزپای فوتبال ایرانه... یک لحظه رویایی، ما در یک قدمی جام‌جهانی بودیم، بعد از آن کابوس بازی با بحرین و ژاپن. اما استرالیا که فکر می‌کرد راحت برنده خواهد بود شکست پیش چشم هواداران خودی را باور ندارد. ساندروپل 8 دقیقه هم وقت اضافه می‌گیرد. استاد اسدی به زمین می‌آید تا از ترس آب دهان‌مان را قورت بدهیم اما دلاورانه شوت بازیکن حریف را بلاک می‌کند. یاشاسین اکبرآقا. تو به‌جای همه ما جلوی توپ رفتی. ثانیه‌ها کند شده. خاکپور و پاشازاده از جان مایه می‌گذارند. سانتر بلند را عابدزاده جمع می‌کند و به وسط زمین می‌زند. سوت آخر، بغض استیلی ترکید. دایی داور را بغل می‌کند. شاهرودی کم مانده مهدوی‌کیا را از خوشحالی خفه کند. برای اولین‌بار و در غریزی‌ترین رفتار ممکن بعد از یک مسابقه فوتبال به خیابان رفتیم. بابت تلاش نسلی که از دل مردم بودند. نسلی از فوتبالیست‌ها که برای هر برد آپشن قراردادهای‌شان بیشتر نمی‌شد. بازی که تمام شد توی فکر بودم که چه توجیهی برای غیبتم در کلاس فیزیک دبیرستان بیاورم، غیبت‌هایم زیاد شده بود. فردایش به مدرسه رفتم. بچه‌ها گفتند کلاس تعطیل بود؛ تلویزیون را به نمازخانه آوردند و گفتند هرکسی می‌خواهد این‎جا بازی را ببیند و هرکسی می‌خواهد به خانه برود. یادش به‌خیر، سهم ما از فوتبال نه حسرت ماشین 100 میلیاردی فوتبالیست‌ها بود، نه استرس بیانیه‌ها و حاشیه‌ها. برای همین حتی مادربزرگ‌ها هم سرسجاده نماز تیم ملی را دعا می‌کردند. سهم آن‌روزهای ما از فوتبال زندگی و شادی بود، مثل 8 آذر 76؛ روزی که تمام ایران به‌خاطر فوتبال خندید.

جدیدترین نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد که کمتر از ۳۸ درصد مردم اخبار را بیشتر از طریق صداوسیما دنبال می‌کنند و ۳۱ درصد نیز شبکه‌های اجتماعی را برای این امر ترجیح می‌دهند. براساس این نظرسنجی، حدود ۹ درصد هم از طریق ماهواره اخبار کشور را پیگیری می‌کنند که این عدد نسبت به سال‌های قبل کاهش داشته است.این آمار در مقایسه با آمار مشابه برای انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۹۶، دستخوش تغییراتی شده است. در آن نظرسنجی، صداوسیما از نظر اعتماد مردم به منابع رسانه‌ای با ۵۱.۵ درصد در صدر قرار گرفته بود و شبکه‌های اجتماعی سهم ۱۲ درصدی داشتند. این که هم اکنون  ۳۱ درصد مردم ترجیح می‌دهند اخبار را از شبکه‌های اجتماعی دنبال کنند، نشان از این دارد که اعتماد به شبکه‌های اجتماعی افزایش یافته است و احتمالاً در آینده‌ای نزدیک، صداوسیما مرجعیت رسانه‌ای را کاملاً به شبکه‌های اجتماعی واگذار خواهد کرد.گفتنی است مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران پیمایشی درباره دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار کرده است. این نظرسنجی در آبان‌ ۱۴۰۲ با اندازه نمونه ۵۰۸۶ نفر در بین شهروندان ۱۸ سال به‌بالا ساکن در سراسر کشور به‌صورت حضوری اجرا شد.شایان ذکر است که صداوسیما براساس بسیاری از آمارها در سال‌های اخیر، روند کاهشی در جذب مخاطبان خود داشته و سریال‌های تلویزیونی این رسانه نیز با کمترین مخاطب طی سال‌های اخیر مواجه بوده است.

غلامی/ مطالبه درخصوص سرنوشت مبهم 5 هزار تن گوجه‌فرنگی 3400 تومانی خریداری‌شده از کشاورزان استان توسط تعاون روستایی در شرایطی که قیمت گوجه در بازار به مرز 50 هزار تومان رسیده است، بعد از چندین گزارش طی سه ماه گذشته توسط روزنامه خراسان به نتیجه رسید و تعاون روستایی توضیحاتی را ارائه داد.

امسال گوجه کاران استان زیان بسیاری را متحمل شدند و در نهایت به جای فروش محصول خود با قیمت مصوب 3800 تومان، مجبور به فروش آن با قیمت‌ هایی پایین تر از جمله 3400 تومان به کارخانه ها شدند. در این میان تعاون روستایی دست به خرید حدود 5 هزار تن گوجه فرنگی با قیمت 3400 تومان زده است. یعنی همان قیمتی که کارخانجات بیش از 400 هزار تن گوجه فرنگی را خریداری کرده اند. این که انگیزه تعاون روستایی از این اقدام چه بوده در حالی که گوجه کار در هر صورت زیان دیده است، سؤالی بود که روزنامه خراسان طی چند گزارش طرح کرد و همزمان پیگیر سرنوشت گوجه فرنگی های خریداری شده توسط تعاون روستایی شد، چراکه در هفته های اخیر قیمت گوجه فرنگی در بازار تا مرز 50 هزار تومان رسید و از سویی دیگر تعداد زیادی از گوجه کاران هنوز مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند.

هر چند در ابتدا تعاون روستایی پاسخ روشنی در این خصوص نداد و مدیر تعاون روستایی خرید گوجه فرنگی از کشاورزان استان را توسط تشکل ‌های زیر مجموعه تعاون روستایی دانست و  بیان کرد: «این خرید در واقع دولتی نبوده و به صورت غیر دولتی و توافقی انجام شده است.» به دلیل آن که هنوز سرانجام گوجه فرنگی‌های 3400 تومانی مشخص نبود، مطالبه درخصوص توضیح در این موضوع ادامه داشت و در نهایت منجر به این شد که تعاون روستایی استان، طی نامه‌ای به روزنامه خراسان اعلام کند؛ مطالبی برای روشن شدن این موضوع ارائه می‌کند. در نتیجه برای پیگیری سرنوشت مبهم حدود 5 هزار تن گوجه فرنگی خریداری شده از کشاورزان، مدیر عامل اتحادیه تعاونی های روستایی استان در گفت و گویی با خبرنگار خراسان توضیحاتی را ارائه داد.

بلوچی گفت: زمانی وجود داشت که دولت خرید تضمینی انجام می داد، به این معنی که هزینه لازم را دولت تامین می کرد و ما مباشر بودیم با کارخانه‌ای قرارداد می‌بستیم، رب تولید شده در اختیار دولت بود و با گذاشتن مزایده می‌ فروخت و در نهایت منابعی را که گذاشته بود،برمی ‌داشت و چون خرید گوجه فرنگی تضمینی انجام می‌ شد، قیمت هم توسط دولت انجام می‌شد. الان دولت خرید حمایتی و تضمینی در این مورد ندارد.

 

کارخانجات تعهدات خود را انجام نداده‌اند

وی افزود: امسال نیز مانند سال گذشته خرید ما به صورت توافقی بود. 2200 تن گوجه فرنگی را اتحادیه استان خریداری کرد و بقیه اتحادیه‌ها در هر شهرستان خرید داشته‌اند. برای مثال در فریمان و تربت جام دلال گوجه فرنگی را با قیمت 2800 تومان می‌خرید؛ ما به 3600 خریدیم. تفاوتش این بود که ما با کارخانه قرارداد بستیم و منابع داخلی خود را نیز گذاشتیم و بنا شد کارخانه 3 ماهه به ما پرداخت کند، هر چند کارخانه هنوز هم هزینه را به ما پرداخت نکرده است و همچنان درگیر این مسئله هستیم.

 

توپ گوجه در زمین کشاورز

مدیر عامل اتحادیه تعاونی های روستایی استان با بیان این که هدف شان کمک به کشاورز بوده است، اظهار کرد: یعنی خواستیم ما به التفاوت قیمت و پرداخت‌ ها نظم بگیرد و این باعث به وجود آمدن رقابت شد و قیمت گوجه فرنگی در مرز 3500 تا 3600 باقی ماند. وی سپس در اظهارنظری عجیب ادامه داد: گوجه ‌ای که کشاورز می ‌آورد مانند قدیم نیست که گوجه کار هر گوجه ای را که داشت، در سبد بریزد و تحویل دهد. الان کشاورز گوجه را تفکیک می‌ کند، گوجه خوب و بازاری را جدا می ‌کند، به میدان بار می ‌فرستد یا به صورت مستقیم به دست مصرف کننده می ‌رساند و گوجه صنعتی را به مراکز خرید می ‌فرستد.

بلوچی در توصیف گوجه صنعتی تاکید کرد: گوجه صنعتی به هیچ عنوان قابلیت ذخیره سازی ندارد؛ حتی برای 24 ساعت. یعنی اگر امروز به کارخانه برسد باید خالی شود در غیر این صورت ضایعات بسیاری خواهد داشت. به همین دلیل بلافاصله باید به خط تولید برود.

 

500 ریال هم سود نکردیم

وی تصریح کرد: امسال ما 2200 تن گوجه فرنگی برای کارخانه «شاداب »تامین کرده‌ ایم که کاش نمی‌ کردیم؛ ما پول کشاورز را داده‌ ایم، حالا ما باید برای دریافت پرداختی‌ هایمان پیگیر کارخانه ‌دار باشیم. ما در هر کیلو 500 ریال یعنی 50 تومان برای اتحادیه در نظر گرفتیم تا هزینه‌هایمان را بدهیم که آن هم محقق نشده است. مدیر عامل اتحادیه تعاونی های روستایی معتقد است ورود تعاون روستایی به خرید از کشاورزان باعث شده است علاوه بر تعدیل قیمت گوجه فرنگی، گوجه کاران بتوانند پول‌شان را هم دریافت کنند و از این طریق تاثیر مثبتی را در جهت حمایت از کشاورز داشته اند.

با توجه به این که میزان خرید کارخانجات بیش از 400 هزار تن گوجه فرنگی بوده است، خرید حدود 5 هزار تن گوجه به وسیله تعاون روستایی از کشاورز چه تاثیر مثبتی می تواند داشته باشد؟ بلوچی در پاسخ به این سوال گفت: ممکن است میزان خرید در کل، عددی نباشد، اما تاثیر آن در بازار وجود دارد. برای مثال گوجه  فرنگی در تربت جام با قیمت 2800 تومان خرید می شد ما ورود کردیم و 1400 تن خرید انجام دادیم و این باعث شد دلال قیمت را به مرز 3300 تا 3400 تومان برساند. در این خصوص باید محلی نگاه کنیم.

آیا نگاه محلی به این معناست که در مناطق دیگر دلالی وجود نداشته است؟ در حالی که به گفته دبیر صنایع تبدیلی استان کارخانجات مستقیما خرید را از کشاورز انجام داده اند؛ آن هم با قیمتی حدود 3500 تومان. در واقع، آن چه که با عنوان خرید توافقی با کشاورز از سوی تعاون روستایی مطرح است، مانع ضرر و زیان نیست فقط یک رقابت فروش برای کشاورزان ایجاد می کند و آن ها را به سوی تحویل محصول شان به اتحادیه ها سوق می دهد به این امید که بتوانند مطالبات‌شان را زودتر دریافت کنند.

 

قیمت ها روزانه تعیین می‌شوند

در ادامه گفت و گویی با معاون بازرگانی اتحادیه تعاونی‌های روستایی استان نیز داشتم و درباره قیمتی که گوجه فرنگی توسط تعاون روستایی به کارخانه تحویل شده است و همچنین کارخانه‌ هایی که محصول را از این طریق تحویل گرفته ‌اند، سؤال کردم. غلامی در پاسخ گفت: تنها کارخانه ای که اتحادیه تعاونی روستایی استان به آن گوجه تحویل داده کارخانه شاداب است که 2200 تن به آن داده شده است. در دیگر شهرستان‌ ها اتحادیه به کارخانجات آن محدوده تحویل داده است. قیمت‌ ها نیز به صورت روزانه تعیین می ‌شود، اما میانگین 3400 تا 3600 بوده است.

 

پرداخت نقد و مدت‌دار

وی درباره نحوه پرداخت هزینه به کشاورزان افزود: طرف حساب کشاورز، اتحادیه و طرف ما کارخانه است. کشاورزانی که توافق بر مبنای پرداخت نقد بوده،  مطالبات‌شان پرداخت شده است و تسویه کامل کرده‌ایم . آن هایی که به صورت 2 تا 3 ماه توافق شده است، در سررسید آن پرداخت خواهیم کرد.

 ویژگی‌های شخصیتی قربانیان قلدری

والدین باید بدانند که هر دانش‌آموزی ممکن است قربانی قلدری شود. با این حال ویژگی‌هایی وجود دارد که احتمال دارد کودکان برخوردار از آن، بیشتر در معرض تهدید و آزار قرار گیرند:

شخصیت ناامن| کودکانی با ساختار شخصیتی ناامن که مطیع، منفعل و مضطرب به نظر می‌رسند، بیشتر مورد قلدری قرار می‌گیرند. دانش‌آموزی که در معرض عکس‌العمل‌های منفی قرار دارد، در حفاظت از خودش مشکل دارد و گاهی اوقات در مقابله با دانش‌آموزانی که وی را اذیت می کنند، دچار درماندگی می‌شود.

مهارت‌های ارتباطی ضعیف| قربانیان زورگویی ممکن است پذیرش پایین‌تری در بین همسالان و دوستان کمی داشته یا هیچ دوستی نداشته باشند و به اصطلاح دارای مهارت‌های ارتباطی ضعیفی باشند.

متفاوت بودن از دیگران| کودکانی که توسط همسالان خود به نوعی متفاوت دیده شوند یا دارای نیازهای ویژه یا اختلالات(جسمی یا روانی نظیر اختلالات یادگیری) یا فیزیک و ظاهر متفاوت(دارای عینک یا سمعک) باشند،  ممکن است بیشتر مورد آزار و اذیت قرار گیرند.

والدین بیش از حد مراقب| والدین قربانیان زورگویی، تمایل به محافظت بیش‌ازحد از کودک دارند. هر چند آن‌ها نیت خوبی دارند اما این محافظت بیش از حد باعث می‌شود کودک نتواند یاد بگیرد که چگونه تعارضات با محیط را کنترل کند.

 

 راهکارهای مقابله با قلدری در مدرسه

همه افراد از جمله والدین، معلمان و مدیران مدارس در پیشگیری از قلدری در مدرسه نقش دارند و با انجام راهکارهایی می‌توانند در این زمینه نقش‌ مهمی را ایفا کنند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

1  فرزندتان را از فرد قلدر دور کنید| در هر نوع از قلدری توجه داشته باشید که اولین قدم دور کردن قربانی از فرد قلدر است، سعی کنید به فرزندتان آموزش دهید که تا حد امکان از قلدر دور شود و از رفتارهای تلافی‌جویانه دست بردارد زیرا ممکن است تلافی به تشدید رفتارهای قلدری و آسیب بیشتر به او منجر شود.

2 نوع قلدری را شناسایی کنید| در قدم بعد سعی کنید به شناسایی نوع قلدری بپردازید؛ این امر به شما در پیدا کردن راه‌حل مناسب کمک خواهد کرد. به‌طور مثال در قلدری‌های فیزیکی فرد می‌تواند از یک بزرگ‌تر کمک بگیرد تا از او در برابر فرد قلدر محافظت کند اما این راه‌حل برای قلدری‌های روانی نمی‌تواند کارساز باشد. بنابراین شناسایی نوع قلدری گام بسیار مهمی برای کمک به قربانیان است.

3 تقویت اعتماد به نفس کودک قربانی| از آن جایی که یک کودک قربانی زورگیری در مدرسه، دانش‌آموزی است مضطرب، ناایمن و با اعتمادبه‌نفس پایین و احتمالا دارای دوستانی محدود یا بدون دوست، باید برای والدین مهم باشد که برای کمک به بهبود سازگاری فرزند خود تلاش کنند. یکی از این روش‌ها، افزایش اعتمادبه‌نفس در کودک قربانی است بدین طریق که والدین باید استعدادهای بالقوه فرزند خود را رشد دهند و در او نسبت به خودش نگرش مثبت ایجاد کنند.

4 مطلع کردن مسئولان مدرسه| اگر والدین متوجه شوند که فرزندشان مورد آزار و تهدید قرار ‌گرفته و مدرسه را هم از این وضع مطلع نساخته، باید در اولین فرصت معلم کودک را از موضوع آگاه کنند. گستره پیامدهای منفی که قلدری می‌تواند برای کودکان، خانواده‌ها، مدارس و جامعه داشته باشد، ضرورت و اهمیت توجه به آن را کاملا روشن می‌سازد.

 

با دانش‌آموز قلدر چه کنیم؟

کودکان قلدر را نباید زیاد سرزنش کرد تا آتش لجاجت در آن‌ها برافروخته نشود. نباید با وی به تندی و خشونت‌آمیز رفتار کرد؛ در غیر این‌صورت، ممکن است او به زورگویی‌های خود ادامه دهد و نفرت بیشتری درباره دیگران پیدا ‌کند. والدین و معلمان باید با تمرکز بر رفتارهای مثبت کودک، روش‌های تعامل مسالمت‌آمیز با دیگران را به او آموزش دهند. اصولا اصلاح رفتار بد دیگران با تکیه بر رفتار نیک و مثبت، یکی از روش‌های تربیتی در آموزه‌های دینی ماست. کودکان از همان سنین کودکی باید یاد بگیرند که رفتار آن‌ها چه تاثیری می‌تواند روی دیگران بگذارد. 

 

  مهدی حسن زاده  - economic@khorasannews.com

 انتشار جزئیات گزارش رشد اقتصادی در تابستان امسال توسط مرکز آمار، نکات مهمی را درباره وضعیت اقتصادی کشور نشان داد که توجه به آن ها برای تحلیل وضعیت پیش روی اقتصاد ایران ضروری است. براساس اعلام مرکز آماردر نیمه نخست امسال رشد اقتصادی با نفت 7.5 و بدون نفت 5.1 درصد بود. اگرچه باید توجه داشت که اساسا اثر نفت بر رشد اقتصاد ایران فراتر از فاصله 2.4 واحد درصدی است. رشد درآمد نفتی یکی، دو ساله اخیر که به دلیل افزایش نسبی صادرات نفت و جهش قیمت نفت رقم خورده است، علاوه بر تاثیر مستقیم زنجیره فعالیت های نفتی در رشد اقتصادی کشور، تاثیر غیرمستقیم از طریق تزریق درآمدهای نفتی بیشتر به بخش های مختلف اقتصاد ایفا می کند. در هر حال رشد اقتصادی مثبت خبر خوبی است و نشان می دهد حداقل بخشی از اقتصاد کشور راه افتاده است، اما چرا فقط بخشی؟

در حقیقت مسئله اصلی رشد اقتصادی ایران در نیمه نخست امسال، وابستگی آن به درآمد نفت است. اگرچه تلاش های دولت سیزدهم در افزایش نسبی فروش نفت با وجود تحریم ها، در کنار سایر عوامل جهانی موثر بر افزایش فروش نفت ایران، قابل تقدیر است اما جزئیات این نرخ رشد نشان می دهد که پایداری رشد اقتصادی متکی به درآمد نفت است و همچنان بخش هایی از اقتصاد به دلایل مختلف توان جهش اقتصادی و رشد مداوم ندارند. به طور خاص رشد 3.7- درصدی بخش کشاورزی و صفر درصدی بخش صنعت و معدن بدون احتساب نفت نشان می دهد که بخشی از اقتصاد ایران به دلایلی که بعضا (حداقل در کوتاه مدت) ارتباطی به عملکرد دولت فعلی ندارد منفی است. بخش کشاورزی همچنان از تازیانه سنگین خشکسالی آزرده است و بخش صنعت و معدن به دلیل ناترازی برقی و گازی و سایر عوامل ساختاری مخرب فضای کسب و کار در رکود به سر می برد. در حقیقت رشد اقتصادی در بخش کشاورزی با مانع خشکسالی و کمبود منابع آب رو به روست و رشد اقتصادی در بخش صنعت به سد کمبود برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان برخورد می کند. لذا باید نتیجه گرفت که مهم ترین مانع بر سر راه تداوم رشد اقتصادی بالا، ناترازی انرژی است.

با این توضیحات باید سراغ این مسئله رفت که برنامه جامع دولت سیزدهم برای ناترازی انرژی چیست؟ مجموعه طرح ها و ایده هایی که در حوزه اقتصاد در دولت سیزدهم پیگیری می شود نشان می دهد که برنامه چندان جدی برای جبران ناترازی انرژی در دست نیست. اگرچه نمی توان انتظار رفع این معضل را در کوتاه مدت داشت اما برنامه های افزایش ظرفیت استخراج گاز و ساخت نیروگاه های جدید در کنار برنامه های جدی مدیریت مصرف و بهینه سازی مصرف انرژی نیاز به مجموعه ای از اقدامات غیرقیمتی و بعضا قیمتی دارد. به ویژه اقدامات غیرقیمتی از قبیل سرمایه گذاری در کاهش مصرف انرژی با بازگشت سرمایه از محل صرفه جویی که سال هاست روی میز دستگاه ها و در جلسات مختلف دولت ها دست به دست می شود، باید در محوریت کار قرار گیرد. لذا انتظار می رود که مجموعه اقدامات لازم برای بهینه سازی مصرف انرژی با هدف کاستن از محدودیت های پیش پای رشد اقتصادی کشور، بیش از پیش در دستور کار قرار گیرد.

گروه تاریخ - امروز، روز جهانی فلسطین است؛ کشوری که در حاشیه شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. فلسطین از شرق با سوریه و اردن، از شمال با لبنان و بخشی از سوریه و از جنوب با مصر همسایه است. در گذشته سرزمین فلسطین، جزئی از سوریه به حساب می‌آمد و از این‌رو در بین عرب‌ها، گاه از آن با نام «سوریه جنوبی» یاد می‌کردند. مساحت فلسطین بیش از ۲۷ هزار کیلومتر مربع است. این سرزمین به دلایل مختلفی از جمله وجود «مسجدالاقصی» (نخستین قبله مسلمانان)، موقعیت ویژه‌ای نزد مسلمانان دارد. از سرزمین فلسطین در قرآن با عناوینی چون «ارض مقدسة» و «ارض مبارکة» یاد شده‌. فلسطین محل دفن بسیاری از انبیای الهی است؛ به عنوان نمونه، حضرت مریم(س) در شهر ناصره، یحیی(ع) در شهر سامریه و ابراهیم(ع) در شهر الخلیل مدفون هستند. «بیت‌المقدس»، پایتخت ابدی فلسطین نیز، محل ظهور ادیان یهودیت و مسیحیت بوده‌است. مقبره داوود نبی(ع)، مقام حضرت موسی(ع)، مسجدالاقصی و مسجد صخره در این شهر قرار دارد. خوب است بدانید که اریحا و غزه، از قدیمی‌ترین شهرهای جهان محسوب می‌شوند و محمد بن ادریس شافعی، از فقهای چهارگانه اهل‌سنت، در غزه به دنیا آمده است.

 

تاریخ فلسطینِ پیش از اسلام

بنا بر نظر تاریخ‌نگاران، فلسطین از عصر حَجَر محل سکونت بشر بوده‌است. قدیمی‌ترین نام شناخته‌شده فلسطین، «سرزمین کنعان» است که از نام عرب‌های کنعانی، نخستین گروه مهاجر به فلسطین، گرفته شده است. این گروه در سال ۳۵۰۰ قبل از میلاد، فلسطین را برای سکونت برگزید. با این حال، نام فلسطین برگرفته از اقوام عرب مهاجری است که در حدود ۱۲۰۰ قبل از میلاد، از غرب آسیا به این سرزمین مهاجرت کردند. یکتاپرستی و اعتقاد به توحید از زمان ورود حضرت ابراهیم(ع) در فلسطین رایج شد. آن‌حضرت فلسطین را برای سکونت برگزید و اعتقاد به توحید را در این سرزمین گسترش داد. بعد از ابراهیم(ع)، فرزندش اسحاق(ع)، سپس نوه‌اش یعقوب(ع) در فلسطین ماندند؛ امّا فرزندان یعقوب(ع) به مصر مهاجرت کردند. نوادگان و فرزندان یعقوب(ع) که به بنی‌اسرائیل معروف بودند، پس از وفات حضرت موسی(ع) به رهبری حضرت یوشع(ع) به فلسطین بازگشتند. پس از آن هرج‌ومرج فلسطین را دربرگرفت و این وضع تا زمان آغاز حکومت طالوت ادامه یافت. حضرت داوود(ع) حدود هزار سال قبل از میلاد، بیت‌المقدس را پایتخت حکومت خود قرار داد. پس از داوود، فرزندش سلیمان حکومت را به دست گرفت و از این زمان به بعد، فلسطین شاهد عمران و آبادانی بود. با این حال، نکته قابل تأمل و توجه این است که طی قرن‌های طولانی، بیشتر ساکنان فلسطین عرب کنعانی بوده‌اند و به مرور با دیگر اقوام عرب درهم آمیختند. هرچند در برخی ادوار تاریخی، بنی‌اسرائیل در برخی مناطق فلسطین به حکومت رسیدند. در سال ۶۳ قبل از میلاد، رومیان بر فلسطین مسلط شدند و این سرزمین را تحت سیطره خود قرار دادند. سال ۳۰ میلادی، آغاز نبوت حضرت عیسی(ع) بود. او دعوت خود را در شهر اورشلیم آغاز کرد و به هدایت مردم پرداخت. زنده‌یاد استاد شهید مرتضی مطهری درباره این بخش از تاریخ فلسطین می‌نویسد: «سرزمین فلسطین در طول تاریخش، نه پیش از اسلام و نه بعد از اسلام، در هیچ زمانی متعلق به یهودی‌ها نبوده است؛ تنها در مدت موقتی، داوود(ع) و سلیمان(ع) در آن‌جا سلطنت کرده‌اند. زمانی که مسلمانان، فلسطین را فتح کردند، فلسطین در اختیار مسیحیان بود و مسلمانان با مسیحیان صلح کردند. یکی از بندهای صلحنامه نیز این بود که مسیحیان گفتند فلسطین در اختیار یهودی‌ها قرار نگیرد.»

 

فلسطین در دوره اسلامی

دین اسلام در زمان خلیفه اول وارد سرزمین فلسطین شد؛ امّا فتح این سرزمین در سال ۱۳ هجری قمری و در زمان خلیفه دوم صورت گرفت؛ در این دوره، فلسطین جزئی از سرزمین اسلامی شد و بعدها، خلفای بنی‌امیه و بنی‌عباس بر این سرزمین حکومت داشتند. در ۳۵۸ق دولت فاطمی مصر، کنترل فلسطین را به دست گرفت. فاطمیان برای تسلط بر فلسطین، با انقلاب‌های محلی، قرامطه و ترک‌های سلجوقی به مبارزه پرداختند. در این مدت، نزاع بر سر فلسطین ادامه داشت، به شکلی که حکومت فلسطین بین حکومت‌های مختلف مسلمان رد و بدل می‌شد. با آغاز جنگ‌های صلیبی، مسیحیان اروپایی در سال 493ق بر بخش‌هایی از فلسطین مسلط شدند و بیت‌المقدس را اشغال کردند. حکومت آن‎ها بر این سرزمین، حدود ۸۸ سال ادامه داشت. مسلمانان پس از نبرد «حَطّین» تحت فرماندهی صلاح‌الدین ایوبی، فلسطین و بیت‌المقدس را پس گرفتند. بعدها حکومت فلسطین به دولت تازه تأسیس عثمانی رسید و این حاکمیت تا سال 1917م و اشغال فلسطین به دست انگلیسی‌ها ادامه داشت. بریتانیا، به عنوان قیمومت – که از سوی جامعه ملل به این کشور داده شده‌بود – اشغالگری خود را در فلسطین تثبیت و در این مدت، زمینه انتقال یهودیان به این سرزمین را فراهم کرد. انگلیسی‌ها بر اساس «قرار بالفور»، به صهیونیست‌ها قول داده‌بودند که دست آن‎ها را در تصاحب اراضی فلسطینیان مسلمان و مسیحی باز بگذارند و مقدمات تأسیس کشور جعلی اسرائیل را فراهم کنند.

 

مقابله مسلمانان با سیاست یهودی‌سازی صهیونیست‌ها

برای مقابله با سیاست یهودی‌سازی فلسطین و ازدیاد نفوذ اقتصادی و سیاسی صهیونیست‌ها، در‌ سال ۱۹۳۱م (۱۳۱۰ش) کنگره‌ای با نام کنگره اسلامی قدس توسط محمد امین‌ الحسینی‌، مفتی‌ اعظم فلسطین، در بیت‌‌المقدس‌ برگزار شد. شخصیت‌هایی همچون اقبال لاهوری هم در این کنگره سخنرانی کردند. در سال ۱۹۳۶م، قیام مردم فلسطین علیه استعمار انگلیس آغاز شد؛ اما این قیام به دلایل مختلف، از جمله ضعف تسلیحاتی فلسطینی‌ها با شکست مواجه شد. با شکست این قیام، مقامات انگلیسی امین‌الحسینی‌ را تبعید کردند و مانع برگزاری کنگره دوم قدس شدند.

 

اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها

گفتیم که انگلیس در سال 1917م، به صهیونیست‌ها وعده تشکیل کشور جعلی اسرائیل را در فلسطین داد. طی دوران قیمومت بریتانیا، هزاران صهیونیست از نقاط مختلف جهان به فلسطین منتقل شدند و با خروج انگلیس از فلسطین در سال 1948م، تأسیس رژیم صهیونیستی اعلام شد. از این روز در تاریخ فلسطین با عنوان «روز نکبت» نام برده می‌شود. اسرائیلی‌ها در مرحله نخست، 78 درصد خاک سرزمین فلسطین را اشغال کردند. مناطق اشغالی شامل «الخلیل» واقع در شمال فلسطین، ساحل دریای مدیترانه، صحرای «نقب» و منطقه مرکزی فلسطین بود. از آن‌جا که کرانه باختری تحت اداره اردن قرار داشت و غزه نیز توسط دولت مصر اداره می‌شد، این دو منطقه – البته به صورت موقت –  از اشغال صهیونیست‌ها در امان ماند. امّا از سال‌ ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۵م رژیم صهیونیستی موفق شد 60 درصد از کرانه باختری و 40 درصد از باریکه غزه را هم به محدوده اشغال خود بیفزاید و به تدریج، اشغالگری خود را به 97 درصد خاک سرزمین فلسطین توسعه دهد.

 

نسل‌کشی در سرزمین‌های اشغالی

صهیونیست‌ها، چه قبل و چه بعد از تأسیس رژیم جعلی خود، بارها دست به قتل‌عام و نسل‌کشی فلسطینی‌ها زدند که آخرینِ آن‎ها طی هفته‎های گذشته در غزه و با بیش از 14 هزار شهید رقم خورد. لازم است بدانید که در سال ۱۹۴۸م دست‎کم ۳۴ قتل‌عام توسط صهیونیست‌ها اتفاق افتاد که معروف‌ترین آن‎ها، قتل‌عام «دیر یاسین» بود. در این قتل‌عام ، ۲۵۴ نفر به شکل فجیعی کشته شدند. از دیگر جنایات صهیونیست‌ها، می‌توان به قتل‌عام «خان یونس» در سال ۱۹۵۶م اشاره کرد. در این جنایت، ۲۵۰ فلسطینی کشته شدند. اما بی‌تردید، یکی از بزرگ‌ترین جنایات تاریخ بشر، کشتار اردوگاه‌های «صبرا» و «شتیلا» است. این حادثه در سال ۱۹۸۲م اتفاق افتاد که در آن سه هزار و 297 زن و کودک فلسطینی، طی سه روز کشته شدند.

 

آغاز انتفاضه‌ها

طی سال‌های اشغال فلسطین، این سرزمین شاهد قیام‌های متعدد مردم فلسطین بوده است. اولین قیام سراسری مردم فلسطین، در سال ۱۹۷۶م با نام «انتفاضه روز زمین» اتفاق افتاد. با این حال، قیام نخست در تاریخ فلسطین، با نام انتفاضه شناخته نمی‌شود. مورخان قیام سراسری سال ۱۹۸۷م را با نام «انتفاضه اول» یا «انتفاضه شعب فلسطینی» می‌شناسند. این انتفاضه در کرانه باختری و غزه رخ داد. در سال ۲۰۰۰م، به خاطر ورود آریل شارون نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی به مسجدالاقصی، انتفاضه دیگری آغاز شد که به «انتفاضه الاقصی» مشهور است. از مهم‌ترین شعار‌های انتفاضه الاقصی، ایجاد دولت فلسطینی و خروج اشغالگران از فلسطین اشغالی بود. در انتفاضه ۱۹۸۷م که شش سال به طول انجامید، هزار و 540 نفر به شهادت رسیدند و در انتفاضه سال ۲۰۰۰م دو هزار و 800 نفر. این مقاومت‌ها در قالب گروه‌های جهادی همچون حماس و جهاد اسلامی تداوم یافت و به تدریج ساز وکار مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی و آرمان آزادی قدس شریف و رهایی سرزمین فلسطین از چنگ صهیونیست‌ها به عنوان مطالبه همه فلسطینیان مطرح شد.

محمد حقگو- بررسی ها نشان می دهد استان های کشور نه تنها از نظر معیارهای ماده 41 قانون کار (هزینه معیشت و تورم) با یکدیگر متفاوت هستند، بلکه از نظر معیارهای پیشنهادی سازمان جهانی کار شامل ساختار تولید، استاندارد زندگی و شاخص های بازار کار نیز با یکدیگر تفاوت دارند. این موارد موجب شده تا مرکز پژوهش های مجلس اصلاح ماده 41 قانون کار که تعیین حداقل دستمزد را با توجه به تورم و سطح معیشت و حتی تفاوت مناطق و صنایع تعیین کرده و البته به طور کامل اجرا نمی شود، ضروری بداند. مرکز فوق در این باره دو سناریوی کوتاه مدت (بدون تغییر ماده 41  قانون کار) و بلندمدت (با اصلاح ماده 41 قانون کار) را پیشنهاد داده است.

 

4 نما از ضرورت استقرار دستمزد منطقه ای

به گزارش خراسان، ماده 41 قانون کار تعیین حداقل دستمزد کارگران در هر سال را با این معیارها به شورای عالی کار تکلیف کرده است: نقاط مختلف کشور، صنایع مختلف، تورم، تامین معیشت خانوار. این به معنای به رسمیت شناختن دستمزد منطقه ای بر اساس دو شاخص هزینه معیشت و تورم است. با این حال، تاکنون این ظرفیت قانونی اجرا نشده، دلایل عدم اجرای آن نیز مشخص نیست و دو سوال هم درباره آن مطرح است: اگر این ماده قانونی مناسب نوشته شده، چرا اجرا نمی شود و اگر موضوعیت ندارد، چرا دولت لایحه ای برای اصلاح آن ارائه نمی دهد؟ با این اوصاف، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش 19412 خود با بیان این که مقررات حداقل دستمزد کشور به کشور، و بر اساس گروه های سنی، تخصص، منطقه و بخش اقتصادی بسیار متنوع هستند، 4 دلیل و الزام تعریف دستمزد منطقه ای (اعم از شهری و روستایی و یا تقسیم بندی های دیگر) شامل تفاوت در هزینه معیشت، شاخص های بازار کار و ساختار بنگاه های اقتصادی را تشریح کرده است.

 

تفاوت در هزینه معیشت استان های مختلف

اگر اقلام هزینه معیشت را به اجمال مجموع هزینه خوراک و مسکن بدانیم، داده های هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار ایران نشان می دهد که میزان هزینه کل زندگی استان های کشور نسبت به تهران بسیار متفاوت است. به عنوان مثال در سال 99، در یزد این مقدار کمتر از 0.3، در خراسان رضوی بین 0.3 و 0.4 و در استان البرز که نزدیک ترین استان به تهران از منظر این شاخص است، این شاخص بین 0.5 تا 0.6 برآورد می شود! یک شاخص مرتبط با هزینه معیشت نیز نرخ تورم است که داده ها نشان می دهند این شاخص (تورم نقطه ای) نیز بین استان های کشور متفاوت از میانگین است. در نتیجه مطابق با نص صریح ماده 41 قانون کار، قاعدتاً پیشنهاد دستمزد منطقه ای، پذیرفتنی است.

 

تفاوت سطح استاندارد زندگی در استان های مختلف

شاخصی که برای این محور قابل استفاده است، در نظر گرفتن نسبت «میانه دستمزدها به دستمزد مصوب در استان های مختلف است. میانه دستمزد به معنی آن ارقام دستمزد است که نیمی از دستمزدهای جامعه مورد بررسی از آن بیشتر و نیمی از دستمزدها از آن کمتر هستند. از آن جایی که میانگین دستمزدها به دلیل دستمزدهای خیلی بالا ممکن است گمراه کننده باشد، این شاخص آماری مورد توجه مرکز پژوهش ها قرار گرفته است. با این اوصاف، یافته ها نشان می دهد که در این شاخص، استان ها با یکدیگر تفاوت زیادی دارند. به عنوان مثال در حالی که میانگین نسبت یادشده در کشور در سال 1400، اندکی کمتر از 1.5 است، در استان های اردبیل 1.13، اصفهان 1.79، البرز 2.17، تهران 2.06، یزد (به عنوان استان دارای بالاترین میزان این شاخص) 2.37، خراسان رضوی 1.42 و سیستان و بلوچستان (به عنوان استان دارنده کمترین میزان این شاخص) 0.72 به دست آمده است. نتیجه ای که از این قسمت می توان گرفت این است که در مناطقی که نسبت میانه دستمزدها به دستمزد مصوب بالاست، به اجمال سطح استاندارد زندگی نیز بالاست و برای همین می توان دستمزد کارگران را افزایش داد تا کارگران نیز از سطح استاندارد زندگی میانه افراد جامعه برخوردار شوند.

 

تفاوت استان ها از نظر شاخص های بازار کار

عدم توازن منطقه ای از نظر شاخص های بازار کار (نظیر اشتغال، بیکاری و نرخ مشارکت و حتی ترکیب سنی، جنسیتی و تحصیلی نرخ مشارکت و بیکاری)، از مولفه‌های مهم در تعیین دستمزد منطقه ای است و در عین حال از این منظر بین استان ها تفاوت زیادی دیده می شود. به عنوان مثال در سال 1400، دامنه تغییرات نرخ مشارکت مردان در بازار کار از 54.1 درصد در استان سیستان و بلوچستان تا 75.1 درصد در استان کردستان متفاوت بوده است. دامنه نرخ مشارکت جوانان از 9.7 تا 27 درصد در نوسان بوده است. دامنه نرخ مشارکت تحصیل کردگان دانشگاهی نیز از 41.2 درصد در استان قم تا 64.8 درصد در استان هرمزگان تفاوت داشته است.

 

تفاوت های منطقه ای در ساختار تولید استان ها

عامل مهم دیگر که ضرورت رفتن به سوی تغیین منطقه ای دستمزدها را اجتناب ناپذیر می کند، تفاوت ساختارهای تولید است. نوع بخش و فعالیت اقتصادی، رشد اقتصادی، اندازه بنگاه و بهره‌وری نیروی کار، مجموعه شرایطی هستند که تاثیرات مختلفی بر تعیین حداقل دستمزد خواهند گذاشت. به عنوان مثال در استان هایی که اندازه بنگاه ها در آن کوچک مقیاس است، به احتمال زیاد امکان افزایش دستمزدها به این راحتی میسر نیست. مطالب فوق نشان می دهد که در مجموع هر استان بسته به شرایط پیش روی خود به راهکار ویژه برای بهبود بازار کار نیاز دارد.

 

2 سناریوی مرکز پژوهش های مجلس برای منطقه ای شدن دستمزد

با این اوصاف  و در نظر گرفتن پیچیدگی های اجرایی، مرکز پژوهش ها دو سناریو برای تعیین دستمزد منطقه ای پیشنهاد داده است. اولین سناریو، تعریف دستمزد منطقه ای بدون اصلاح ماده 41 قانون کار است. به این صورت که به طور خلاصه، دستمزد همچنان سراسری و واحد تعیین شود، اما با توجه به این که سهم هزینه‌های غیر خوراکی به‌خصوص مسکن در هزینه های معیشت بسیار بالاست، ضریبی (که جزئیات آن در مجال این نوشتار نیست) به هزینه مسکن کارگران اضافه شود. این ضریب برای استان های با هزینه های مسکن بالاتر، بیشتر خواهد بود و برعکس.

اما در دومین سناریو، در بلند مدت پیشنهاد شده که قانون کار و معیارهای تعیین دستمزد منطقه ای با در نظر گرفتن مولفه های چهار گانه ای که در قسمت قبل به آن اشاره شد، اصلاح شود. بر این اساس، هر سال بر اساس فرمول و مبتنی بر اطلاعات هر منطقه دستمزد آن منطقه محاسبه و از طرف شورای عالی کار اعلام شود. به گزارش خراسان، این موضوع به حرف و حدیث های تعیین دستمزد با استفاده از ساختار چانه‌زنی نیز پایان خواهد داد.

رویشی که با  چند عروسک رقم خورد

من به امام رضا(ع) گفته بودم...

نمی دانم غصه چقدر او را بی تاب کرده بود که راهی خانه امام مهربانی ها شده است تا دردش را امانی بدهد، نمی دانم اشک هایش چقدر بی صدا روی گونه هایش روان شده است تا از غصه و ماتم رهایی یابد، اما می دانم آن موقع که تیغِ رنج زیر گلویش را فشار می‌داد، همه این‌ها را به امام رضا(ع) گفته بود، طوری‌ که وقتی به هوش آمد، اولین دیالوگش این بود: «من به امام رضا(ع) گفته بودم...». این ماجرای یکی از مددجویان «رویش» است؛ مادری که برای هزینه های جهیزیه دخترانش مستاصل شده بود و با دلی شکسته راهی خانه امام مهربانی شده بود. مگر می شود ناامید بر در خانه اش بروی و با دست خالی رهایت کند؟ نوید سروآزاد در روایت این ماجرا می گوید: «مادری آبرومند و تحت پوشش، دو دختر داشت که این‌ها ازدواج کرده بودند و نگران جهیزیه شان بود. یک خیری گفت 19 سری جهیزیه می‌دهم که جهیزیه کاملی شامل یخچال، گاز، جاروبرقی و... بود. من دو سری از این جهیزیه ها را برای تحویل به این خانواده به منزل آن‌ها بردم. این مادر وقتی این دو وانت پر از وسایل را دید، جلوی در خانه از خوشحالی غش کرد. وقتی به هوش آمد و بلند شد به ما گفت که من به امام رضا(ع) گفته بودم، بابت این موضوع آن قدر نگران بودم که دیگر بریده بودم و گفتم امام رضا(ع) خودت برسان.» وقتی صحبت‌هایمان به این جا می رسد، سروآزاد ماجرایی دیگر درباره توسل جستن مدد جویان به امام رضا(ع) را روایت می کند و می گوید: خانمی که اهل سنت بود، از سیستان و بلوچستان با پنج فرزند به این‌جا آمده بود و دو فرزند او هم معلول بودند. یک روز از این خانم سوال کردم که آیا شما در همان شهر خودت می‌ماندی بهتر نبود؟ این خانم در پاسخم گفت که این‌جا آمدم چون امام رضا(ع) هوای ما را دارد. این پاسخش برای من ناملموس بود. شب که به خانه برگشتم عکس او و فرزند معلولش را در پیج گذاشتم. شاید باور نکنید، اما به اندازه یک جهیزیه برای این خانم لوازم جور شد، طوری‌که دو روز بعد به خانه اش رفتیم و خانه را فرش کردیم، گاز، یخچال، ماشین لباس‌شویی و... گذاشتیم. سروآزاد با لبخند  ادامه می دهد: گاهی بعضی ها ارادتشان خیلی بیشتر از ماست. من آن جا منظور این خانم اهل سنت را نفهمیدم، اما گاهی برخی ها به این شهر می آیند که زیر چتر امام رضا(ع) باشند. این خانم هیچ چیزی در خانه نداشت و همه چیز برای او فراهم شد و خانه اش را کامل به او تحویل دادیم.

 

 

خادم-تحرکات دیپلماتیک برای برقراری آتش بس دایمی در غزه همچنان ادامه دارد.شبکه 12 تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد که رئیس موساد راهی قطر شده است. این سفر همزمان با سفر رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به دوحه در میان حرف و حدیث‌هایی پیرامون احتمال امضای قرارداد گسترده مبادله اسرا پس از پایان توافق آتش‌بس کنونی در غزه انجام شده است. پایگاه خبری عبری زبان والا نیز از دیدار سه جانبه رئیس موساد، رئیس سازمان سیا و نخست وزیر قطر در دوحه خبر داد. وزارت خارجه قطر نیز بر افزایش تلاش‌های خود به منظور برقراری آتش‌بس دایمی در غزه تأکید کرد. واشنگتن پست هم نوشت: برنز حماس و اسرائیل را تحت فشار قرار می‌دهد تا مذاکرات بر سر تبادل اسرا را گسترش دهند تا شامل آزادی مردان و سربازان شود.اماروزنامه معاریو، چاپ سرزمین‌های اشغالی نیز در گزارشی از وضعیت جنگ اخیر غزه نوشت که جنبش حماس به رغم بمباران‌های مستمر و ورود زمینی ارتش به غزه، قدرت فرماندهی و سیطره میدانی فراتر از تصور فرماندهان ارتش اسرائیل داشت.ازسوی دیگر،ابوعبیده سخنگوی حماس گفت:در نتیجه نقض آشکار آتش بس توسط دشمن در شمال نوار غزه، اصطکاک میدانی رخ داد و مجاهدان ما با این نقض برخورد کردند و تا زمانی که دشمن به آن متعهد باشد، به آتش بس پایبند هستیم و ما از میانجی‌ها می‌خواهیم که اشغالگران را تحت فشار قرار دهند تا به تمام مفاد آتش‌بس روی زمین و هوا پایبند باشند.در این بین، «واشنگتن‌پست»  گزارش داد که بعد از عملیات غافلگیرانه «طوفان الاقصی» علیه اسرائیل، هزاران نفر از آمریکایی‌های یهودی برای کمک به جنگ جنایتکارانه علیه نوار غزه به ارتش این رژیم ملحق شدند. این روزنامه با اشاره به ویرانی کامل محله‌ها و مناطق در نوار غزه، فلج‌شدن بیمارستان‌ها و نایاب شدن آب و غذا، به نقل از یک مقام اسرائیلی نوشت: «حدود ۱۰ هزار آمریکایی بعد از فراخوان ارتش اسرائیل برای حضور در جنگ، به عنوان بخشی از فراخوان ۳۶۰ هزار نیروی ذخیره، به ارتش پیوستند.»

 

  شوک سخت  به ائتلاف نتانیاهو

اما نظرسنجی اخیر در اراضی اشغالی، شوک سخت دیگری را به ائتلاف کنونی نتانیاهو وارد و سقوط نخست‌وزیر رژیم اشغالگر قدس و کابینه‌اش را قطعی ساخته است. نظرسنجی صورت‌گرفته در اراضی اشغالی در ساعات منتهی به آتش‌بس موقت (در حالی که خبر آتش‌بس موقت اعلام شده بود) نشان می‌دهد که در صورت برگزاری انتخابات دوباره در اراضی اشغالی، احزاب ائتلافی کنونی در مجموع ۴۱ کرسی و احزاب مخالف نتانیاهو ۷۹کرسی را به دست خواهند آورد. این فاجعه‌بارترین نظرسنجی ممکن علیه نتانیاهو و همراهانش محسوب می‌شود.

 

کاهش حملات مقاومت به سوریه و عراق

ازسوی دیگر، کاهش حملات مقاومت به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه طی پنج روز اخیر به دو علت صورت می‌گیرد: اول، حملات مقاومت به آمریکا در راستای فشار به ایالات متحده در مدیریت نبرد در سرزمین‌های اشغالی کلید خورد؛ برقراری آتش‌بس نیز با نقش‌آفرینی آمریکا رقم خورد و یکی از دلایل این نقش‌آفرینی، فشارهای مقاومت بود؛ بنابراین با توقف حملات با آتش‌بس، دشمن باید به این نتیجه برسد که خواسته مقاومت در توقف جنگ واقعی است. به عبارتی در صورت تداوم حملات، آمریکا تفاوتی در تلاش برای برقراری آتش‌بس یا تداوم فرماندهی میدان نخواهد دید. دوم، آمریکا پیش از آتش‌بس، از خط قرمز مقاومت عبور کرد و مواضع حشد در جرف‌الصخر و بغداد را هدف قرار داد. این مسئله باعث شد تا پرونده اخراج نظامیان آمریکایی از عراق که در گرو توافقات دولت السودانی با آمریکا و تصمیمات کمیته دفاعی پارلمان عراق بود، بار دیگر به جریان بیفتد. اکنون تلاش مقاومت این است تا در سطوح سیاسی، زمینه اخراج آمریکا از عراق را فراهم ‌سازد.

 

توکلی-  اما و اگرها و انتظار برای حضور سوخو 35 روسی در آسمان آبی ایران به نظر می رسد به پایان رسیده است.  مهدی فرحی، جانشین وزیر دفاع کشورمان از  قطعی شدن ورود بالگرد هجومی میل ۲۸، جنگنده سوخو ۳۵ و هواپیمای آموزشی یاک ۱۳۰ به سازمان رزم نیروهای مسلح خبر داد.به ادعای بنیاد آمریکایی «جیمزتاون»، خبر خرید جنگنده‌های پیشرفته سوخو-۳۵ روسیه از سوی ایران، آخرین نشانه از تعمیق روابط تهران و مسکو است. این تحول قابل توجهی است، زیرا در سال‌های اخیر، قرارداد‌های مشابهی برای فروش سوخو‌های روسی به الجزایر، مصر و اندونزی تحت فشار آمریکا و تهدید تحریم‌های اقتصادی لغو شد.با وجود این، به نظر می‌رسد این خرید، یکی از مهم‌ترین خرید‌های تسلیحاتی در ایران از زمان انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹ خواهد بود.  جنگنده سوخو35ضمن نوسازی و افزایش توانمندی نیروی هوایی ایران، روابط نظامی و دفاعی نوپا میان تهران و مسکو را نیز وارد مرحله جدیدی خواهد کرد که پیامدهای کلیدی بر موازنه قوا و بازدارندگی در سراسر قفقاز جنوبی و غرب آسیا خواهد داشت. ازمدت ها قبل گمانه زنی هایی برای حضور سوخو 35 در ایران مطرح شد. این گمانه زنی ها در اوایل سال جاری به اوج خود رسید و توجه رسانه های مختلف بین المللی را به خود جلب کرد. به عنوان نمونه «فوربز» در گزارشی تاکید کرد، اضافه شدن سوخو 35 به ناوگان هوایی - نظامی ایران پیشرفت قابل توجهی برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران رقم خواهد زد و وبگاه «19فورتی فایو» نیز نوشت که دستیابی ایران به «سوخو-35» معادلات منطقه را به‌هم می‌زند. حالا و پس از کش و قوس های فراوان به طور رسمی خبر حضور این جنگنده روسی تایید شد و از این پس  صدای غرش موتورهای پیشرفته سوخو35 در آسمان کشورمان شنیده خواهد شد.   علیرضا تقوی نیا کارشناس سیاسی نوشت :« روس ها هیچ گاه حاضر نمی شدند چنین جنگنده و هلی کوپتر پیشرفته ای به ایران بدهند، اما نیاز آن ها به تسلیحات ایرانی و شروط تهران آن ها را وادار ساخت تا به خواسته ایران تمکین کنند. دنیای امروز، دنیای دوستی نیست و نیاز متقابل کشورها و منافع مشترک آن ها زمینه همکاری را فراهم می سازد.» 

 

چرا همه از هیولای روسی می ترسند؟ 

جنگنده «سوخو ۳۵» روسیه با نمونه‌های غربی آن همچون «اف ۱۵»، یوروفایتر توفان و داسو رافال فرانسه رقابت می‌کند و با مقایسه قابلیت های این جنگنده روسی با نمونه های مشابه،می توان گفت که یک سر و گردن از رقبای غربی نیز بالاتر است. این هیولای روسی  یکی از قدرتمندترین جنگنده‌های نسل ۴++ دنیاست که به رادار پیشرفته آرایه فازی N-035 مجهز است و امکان کشف ۳۰ هدف و درگیری با ۸ هدف را به صورت همزمان در آسمان و دریا و زمین داراست. برد نهایی رادار این جنگنده در حالت پیک پاور حدود ۴۰۰ کیلومتر است. این رادار پیشرفته توان پوشش زوایای بالا و پایین خود تا ۶۰ درجه و طرف های خود را تا ۱۲۰ داراست و زاویه پوشش و اسکن بسیار خوبی دارد. حداکثر سرعت این جنگنده در ارتفاع پست ۱۵۰۰ کیلومتر و در ارتفاع بالا ۲۵۰۰ کیلومتر بر ساعت است و عمر عملیاتی موتور‌های قدرتمند آن در هر دوره خدمت قبل از نیاز به کنترل و اورهال ۴۰۰۰ ساعت است که ۴ برابر عمر عملیاتی موتورهای جنگنده سوخو ۲۷ می‌شود که عددی بسیار مناسب برای خدمت در نیروی هوایی است. پیش از این کشور‌های غرب، از پیشرفت‌های روز‌افزون توان موشکی و آزمایش‌های موشک بالستیک جمهوری اسلامی ایران که به کشور‌مان قدرت بالایی در مقابله با دشمنان می‌دهد، ابراز نگرانی می‌کردند. مختصر و مفید می توان گفت که یکی از مزیت های رژیم صهیونیستی نسبت به کشورمان داشتن جنگنده های قدرتمندی نظیر اف 15 بود. با حضور سوخو 35 در آسمان ایران وزنه ایران در منطقه به مراتب سنگین تر می شود. 

 

قابلیت های  شکارچی شب

اما در کنار سوخو 35، بالگرد میل 28 نیز وارد ناوگان هوایی ما شده است.  بالگرد میل28 یا «شکارچی شب» یک بالگرد رزمی ساخت کشور روسیه با دو موتور توربوشفت با قدرت 2500 اسب بخار است که سرعتی معادل حدود 320 کیلومتر بر ساعت به این بالگرد می‌دهد.این بالگرد مجهز به توپ 30میلی‌متری 2A42 است که در نفربر بی.ام.پی.2 نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، علاوه بر آن، دو بالچه جانبی این بالگرد به آن اجازه حمل طیف متنوعی از تسلیحات مختلف مانند انواع راکت‌های 80 و 122 میلی‌متری و موشک‌های هدایت‌شونده ضد تانک اتکا و اشتورم را می‌دهند.علاوه بر این، بالگرد میل28 می‌تواند برای دفاع هوایی، از موشک‌های هدایت حرارتی دیگر نیز استفاده کند، همچنین این بالگرد می‌تواند با تجهیز به مخازن سوخت خارجی به برد عملیاتی بیشتری دست یابد.میل28N با تجهیز به انواع سامانه‌های دید در شب پیشرفته، مخصوص پرواز و عملیات در شب طراحی شده است و نمونه NE آن با تجهیز به سامانه‌های ارتباطی پیشرفته و امکان ارتباط با پهپاد، برای صادرات در نظر گرفته شده است.همچنین کابین خلبان این بالگرد از حفاظت خوبی در برابر گلوله‌هایی تا کالیبر 23میلی‌متری برخوردار است، علاوه بر آن، بالگرد میل28 به انواع هشداردهنده‌های لیزری و حرارتی و همچنین فلر برای منحرف کردن موشک‌های حرارتی مجهز است که سطح حفاظت این بالگرد را در حد قابل قبولی ارتقا داده است.اما پیش از حضور بالگرد میل 28 و سوخو 35، «یاک130» بود که 11 شهریور امسال 2 فروند از آن تحویل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شد.یاک 130 یک هواپیمای پیشرفته آموزشی-رزمی  است که توسط شرکت یاکولوف روسیه طراحی و تولید شده و قادر است نیاز آموزشی خلبانان نیروی هوایی ارتش به آشنایی و فراگیری پرواز با جنگنده‌های نسل 4 را برآورده کند. 

 

سید خلیل سجادپور- سردسته باند خطرناک سرقت مسلحانه که با شلیک گلوله، فروشنده یک دستگاه خودروی تویوتا هایلوکس را روانه بیمارستان کرده بود، روز گذشته در حالی به سوالات خبرنگار روزنامه خراسان پاسخ داد که ریشه تبهکاری‌هایش را در یک شکست عشقی خلاصه کرد.

 به گزارش اختصاصی روزنامه خراسان، این جوان ۲۵ ساله که بعد از انجام سرقت مسلحانه در بولوار شهید فرامرز عباسی مشهد متواری شده بود با رصدهای اطلاعاتی گروهی از کارآگاهان ورزیده پلیس آگاهی خراسان رضوی به سرپرستی سرهنگ همتی (رئیس دایره مبارزه با سرقت‌های مسلحانه) در یکی از هتل آپارتمان‌های شهرستان چناران به همراه همدستش دستگیر شد و به مشهد انتقال یافت. این متهم خطرناک پس از آن‎که به سوالات «مهربان»  (افسر پرونده) پاسخ داد، درگفت‎وگو با خبرنگار روزنامه خراسان نیز به تشریح سرگذشت خود پرداخت. آن‎چه می‌خوانید نتیجه این گفت‎وگوی یک ساعته است:

 خودت را معرفی می‎کنی؟ من امیر هستم و ۲۵ سال سن دارم.

 اهل کجایی؟ کرمانشاه.

 درس هم خوانده‌ای؟ تا ترم چهارم رشته حقوق در دانشگاه آزاد تحصیل کردم اما دیگر ادامه ندادم و نتوانستم مدرک کارشناسی بگیرم.

 چرا؟  پدرم در سال ۹۷ عمل جراحی قلب باز انجام داد و بعد از آن پزشکان توصیه کردند که باید در یک منطقه خوش آب و هوا و مرطوب زندگی کنیم که ما هم به «قائمشهر» در استان مازندران رفتیم ولی وقتی دوباره به کرمانشاه بازگشتیم من هم تحصیل را رها کردم.

 بعد از ترک تحصیل به چه شغلی مشغول شدی؟

 یک رستوران با شراکت یکی از دوستانم راه اندازی کردیم ولی فقط ۹ ماه رستوران داری کردیم و به خاطر خرابی بازار از این شغل منصرف شدم  و به کناف کاری در ساختمان‌ها روی آوردم.

 پدرت چه شغلی دارد؟

 کارگر بازنشسته تامین اجتماعی است.

 چند خواهر و برادر داری؟

 فقط ۳ برادر دارم.

 متاهلی؟

 بله ولی به طور مشروط ! اولین ازدواجم سال ۱۳۹۹ بود.

 با همسرت چگونه آشنا شدی؟

 من در خیابان به طور اتفاقی با همسرم آشنا شدم. البته او را یکی از دوستانم معرفی کرده بود. در واقع با یک نگاه عاشق شدم و با او به مدت یک سال و نیم رابطه داشتم که بعد هم ازدواج کردیم و من به خدمت سربازی رفتم.

 طلاق گرفت؟ بله! به طور توافقی بعد از مدت کوتاهی جدا شدیم یعنی تابستان ۹۹ ازدواج کردیم و زمستان سال 1400  از یکدیگر جدا شدیم.

 دلیل طلاق چه بود؟ خانواده خودم بیشتر در زندگی‎ام دخالت می‌کردند چراکه مخالف این ازدواج بودند و وقتی من به خدمت سربازی رفتم آن‎ها همسرم را تحت فشار گذاشتند. اگر دیر به خانه می‌آمد از او بازخواست می‌کردند. یا نمی‌گذاشتند که از خانه بیرون برود.  ما بعد از سه ماه دوران نامزدی زندگی مشترکمان را در منزل پدرم آغاز کرده بودیم. به همین خاطر خانواده‌ام او را کنترل می‌کردند که دیگر نتوانست تحمل کند و از من طلاق گرفت.

 دوباره ازدواج کردی؟  بعد از این ماجرا با دختر دیگری در کرمانشاه دوست شدم با او در یک مجلس عزاداری آشنا شدم و روابط ما ادامه داشت تا این که در مشهد به جرم سرقت مسلحانه دستگیر شدم.  

پس معتقدی که خانواده‌ات در مسیر خلافکاری‌های تو نقش داشته‌اند؟

 البته ریشه اصلی این تبهکاری‌ها را شکست عشقی می‌دانم اما خانواده‌ام نیز پشتم نبودند و از من حمایت نکردند.  آن ها انتظارات بیهوده‌ای از من داشتند یعنی می‌خواستند تحت نظر آن ها باشم ولی من غرورم اجازه نمی‌داد. حتی از ۱۲ سالگی در قالی شویی کارمی‎کردم تا پول توجیبی خودم را تامین کنم ولی نمی‌دانم چرا این گونه شد.

مواد مخدر هم مصرف می‌کنی؟  نه! اهل دود و دم و مشروبات الکلی نیستم!

چه شد که تصمیم به سرقت مسلحانه گرفتی؟  بدهی داشتم سفته‌های زیادی به طلبکارانم داده بودم و لوازم منزل خریده بودم. 

 چقدر بدهکاری داشتی؟  حدود ۳۰۰ یا ۴۰۰ میلیون تومان!

 طعمه‌هایت را در فضای مجازی انتخاب می کردی؟ همین سرقت اولین بارم بود. در کرمانشاه که بودم فروش خودرو هایلوکس را در سایت دیوار مشاهده کردم و با فروشنده که در مشهد بود، تماس گرفتم که در بولوار شهید فرامرز عباسی قرار گذاشتیم.  من هم به سراغ دوستم رفتم و از او خواستم برای بازدید فنی خودرو همراهم به مشهد بیاید!

 یعنی دوست تو ابتدا از ماجرای سرقت مسلحانه خبر نداشت؟ نه! او وقتی اسلحه را کشیدم که فروشنده را از خودرو بیرون بیندازم تازه فهمید که قصد سرقت دارم.

 اسلحه جنگی را چگونه تهیه کردی؟  از کرمانشاه به مبلغ ۸ و نیم میلیون تومان خریدم و برای هر گلوله آن نیز ۶۰ هزار تومان پرداختم.

چرا به فروشنده شلیک کردی؟  هنگام درگیری اسلحه گیر کرد و من اصلاً نفهمیدم که او مجروح شده است فکر می‌کردم گلوله به شیشه خودرو اصابت کرد. 

 بعد از سرقت مسلحانه چه کردید؟

 با دوستم مهرشاد سوار بر تویوتای سرقتی به طرف چناران رفتیم اما در میانه راه پشیمان شدیم و خودرو را در نقطه‌ای از کمربندی شهر رها  کردیم تا مالباخته آن را پیدا کند!  بعد هم یک سوئیت اجاره کردیم که چند ساعت بعد هم وقتی خواب بودیم ناگهان کارآگاهان پلیس آگاهی را روی سرمان دیدیم!

فکر می کردید دستگیر شوید؟ نه! اصلاً!  نقشه سرقت را طوری طراحی کرده بودم که هیچ کس متوجه نمی‌شد فردی از کرمانشاه این سرقت را انجام داده باشد ولی نمی‌دانم چگونه با این سرعت به دام افتادیم.

 درباره کارآگاهان مشهد چیزی نشنیده بودی؟ اگر می‌دانستم در مشهد با این سرعت شناسایی می‌شویم هیچ گاه وقتم را تلف نمی‌کردم!  

پشیمانی؟  هزار بار!  دیگر حتی اگر یک شکلات هم روی زمین بیفتد خم نمی‌شوم که آن را بردارم!  البته تلنگری لازم بود تا قدر زندگی و آزادی را بدانم.  حتی هزاران میلیارد تومان پول هم ارزش یک ثانیه سلب آزادی را ندارد.  الان که دستگیر شدم تازه معنی آزادی را می‌فهمم! ولی اشتباهات بزرگی در زندگی مرتکب شدم که مهم ترین آن ها همان شکست عشقی بود! بعد هم بدهکاری‌ها و اقساط بانکی و...  انگار خواب بودم و الان بیدار شدم!

اکنون چه احساسی داری؟ خیلی حس بدی دارم .زندگی اطرافیانم را هم نابود کردم! 

 چه کسی را مقصر این تبهکاری‌ها می‌دانی؟  بیشتر خودم مقصرم اما همه این اتفاقات ریشه در گذشته‌ام دارد و خانواده ام نیز ۵۰ درصد مقصرند!

خوشبختی را در چه می دانی؟در آزادی !

پس چرا دست به سرقت مسلحانه خطرناک زدی؟ خریت کردم! غرور داشتم!

به دیگر افرادی که قصد تبهکاری دارند، چه می گویی؟از سرنوشت من درس بگیرند اکنون حتی پدرم به دیدارم نمی آید! ناامید و سرگردان هستم!

چرا باید کار اشتباهی بکنند که عاقبت آن کاملا معلوم است!

آخرین کلام؟فقط خریت کردم!خیلی پشیمانم ....

 

 

 وقتی از شاهنامه فردوسی سخنی به میان می‌آید و می گوییم جغرافیای این کتاب و داستان‌هایش حتی چین و روسیه و کشورهای آن سوتر را در بر می‌گیرد بسیاری از شنوندگان این سخن، شگفت زده می‌شوند و بیش از پیش به خواندن این کتاب رغبت پیدا می‌کنند تا از اصل ماجرا باخبر شوند. از چین و روسیه که بگذریم آمدن نام برخی از نقاط مختلف کشورمان در این اثر بزرگ نیز برای بسیاری از ما شگفت آور است. از چند هفته پیش برای معرفی نام جا‌های ذکر شده در شاهنامه و آن چه در قالب اشعار منظوم فردوسی در کتاب مشهورش آمده، به معرفی این محل‌ها که همچنان در خراسان وجود خارجی دارند، پرداخته‌ایم. در گزارش‌های پیشین گفتیم که  سام در «کشف رود» (رودی در نزدیکی مشهد) با اژدهایی رودررو شد و آن را کشت و لاشه‌اش را کنار این رود باستانی رها کرد، پس ‌از بیان گزارشی درباره کشف رود در شاهنامه به سراغ افسانه «اژدرکوه» رفتیم که می‌گویند این کوه، جسد همان اژدهای کشته شده به دست سام است که در طول تاریخ زیر خاک دفن شده. سپس از دره «آل» سخن گفتیم و شرح ماجرای نامه یزدگرد را بازگو کردیم. در دومین شماره این سلسله گزارش‌ها به سراغ روایت نبردهایی از شاهنامه رفتیم که میان لشکریان «گودرز» و «پیران ویسه» در گناباد درگرفت و در نهایت پیران ویسه به دست سپاهیان ایران شکست خوردند. سومین روایت ما نیز درباره مرگ عجیب یزدگرد در کنار «چشمه سو» در گلمکان بود. حالا می‌خواهیم به روستای باستانی «بقمچ»، یکی از روستاهای نزدیک شهر چناران بپردازیم. شایان ذکر است که منبع تمامی این سلسله گزارش‌ها، کتاب «فرهنگ جغرافیای تاریخی شاهنامه» به قلم استاد مهدی سیدی فرخد است، اما در این شماره برای کسب اطلاعات بیشتری که در این کتاب به آن پرداخته نشده به سراغ مؤلف کتاب«جغرافیای تاریخی شاهنامه» رفته و با او گفت و گو کرده‌ایم.

 

پناه آوردن یزدگرد به بقمچ

استاد مهدی سیدی در ابتدای این گفت و گو به ذکر مشخصات جغرافیایی و دلایل اهمیت روستای بقمچ پرداخت و گفت: رشته کوه تاریخی و سر به فلک کشیده «هزار مسجد» از گذشته‌های دور مانند سدی میان دشت‌های ترکمنستان و خراسان، قد برافراشته است. این کوه‌های صعب العبور دو روستای «گاه» و «بقمچ» را در طول تاریخ به دژهای مستحکمی تبدیل کرده‌اند که پادشاهان و افراد زیادی در گرماگرم نبردها به این فکر افتاده‌اند که از این دژها به عنوان پناهگاه و محل نگهداری اشیای گران بهای خود استفاده کنند. یکی از این افراد یزدگرد است.

وی در تشریح آن چه از یزدگرد و ارتباطش با روستای بقمچ در شاهنامه آمده می‌گفت: زمانی که یزدگرد در جنگ با اعراب در غرب ایران شکست خورد، بار و بنه و مال و اموالش را برداشت و به سمت خراسان گریخت تا از آن جا به مرو برود. وقتی در مسیر خراسان بود به این اندیشه فرو رفت که: «با مال و اموالم چه کنم؟» او می‌دانست در «مرو» کوه، دره  یا محل امنی را برای پنهان کردن اموالش از شر دستبرد دشمنان نخواهد یافت. پس چاره‌ای اندیشید و پس از مشورت با مشاورانش، در حالی که در دلش امید حمایت امرای خراسان را داشت، بی درنگ به مرزبانان خراسان نامه‌ای نوشت و درخواست پناهندگی در روستای «گاه» و «بقمچ» را داد، چون مطمئن شده بود که این دژهای مستحکم بهترین مکان برای حفظ اموال اوست. او با خود اندیشیده بود که اموالش را این جا بگذارد و به مرو برود و پس از جنگ برگردد و اموالش را که از خطر غارت نجات یافته، بردارد.

استاد سیدی فرخد در ادامه روایت این داستان تاریخی شاهنامه خاطرنشان کرد: برای کسانی که تا امروز روستاهای بقمچ و گاه را ندیده‌اند باید بگوییم این دو روستا در گذشته به عنوان نقاط کلیدی مرز خراسان و مرو به شمار می‌آمدند. خلاصه این که یزدگرد به مرو رفت و کشته شد، اما هیچ کس از این واقعه تاریخی خبر ندارد که او اموالش را در این روستاها به امانت گذاشته یا خیر. سرنوشت اموال یزدگرد تا همین امروز نیز مانند رازی سربه مهر باقی مانده است.

وی افزود: نام این دژها (بقمچ یا همان بغمنج، گاه و ...) اغلب برای اهالی ولایت طوس آشنا هستند و امروز با همان نام ها یا شبیه آن به کار می‌رود، اما ظاهراً این نام ها برای ناسخان شاهنامه نامانوس بوده است و به همین علت آن‌ها را به صورت‌های مغشوشی بازنویسی کرده‌اند. دژ - قلعه‌های کوهستانی مزبور که اکنون برجای هستند،عبارت‌اند از بغمچ (با املای بوقمچ در فهرست، روستاها)، گاه، گرو، گروه، کلات که نام همه در ابیات مزبور آمده، اما از میان سه تصحیح شاهنامه ضبط جیحونی از دیگر ضبط‌ها صحیح تراست.

سوی مرزبانان بَغمُنج و گاه

که با فر و برزند و با داد و راه

 شمیران و رویین دز و زاوه کوه

کلات از دگر دست و دیگر کروه

استاد سید مهدی سیدی خاطرنشان کرد: از میان این دژها یا قلعه‌ها، آنی را که «بغمُنج» و «یغمیج» و «با گنج» خوانده‌اند، حالا اهالی خراسان عموماً به نام بقمج می‌شناسند و در کتاب‌ها هم به صورت «بوقمچ» و شبیه آن نوشته می‌شود روستای «گاه» نیز با همین املا خوانده و نوشته می‌شود. در نتیجه «کاه» غلط و صحیح آن «گاه» است. بُغمِنج هم که اعراب گذاری آن سلیقه‌ای صورت گرفته به نام اصلی این ده نزدیک‌تر و «یغمیج» دورتر است. «با گنج» هم که کاملاً غلط است.

 

دلایل ثبت اشتباه نام بقمچ در نسخه‌های مختلف شاهنامه

این شاهنامه پژوه سرشناس تصریح کرد: چند سال پیش در همایشی، تلفظ و املای دقیق نام «بقمچ» را خطاب به استاد خالقی بیان کردم، این استاد برجسته ضمن تایید این تلفظ و تصحیح این کلمه در شاهنامه به تاثیر تسلط بر نام جای‌ها و جغرافیای مناطق مختلف در جلوگیری از تحریف شاهنامه اشاره کرد.

وی تصریح کرد: مصححی که اماکن مختلف را که در شاهنامه آمده،نمی‌شناسد بی تردید، ناخواسته لغاتی اشتباه را ثبت می‌کند و این اتفاق بارها در تصحیح‌های مختلف شاهنامه رخ داده که باید اصلاح شود.